Naar de content

Droom of doem? De opmars van de 3D-printer

Hoe driedimensionaal printen ons leven kan veranderen

flickr.com

Het woord 3D-printer ligt steeds vaker op onze lippen. En geen wonder, want 3D-printen wordt steeds populairder. Maar wat houdt de techniek nou precies in? En – misschien nog wel belangrijker – wat zijn mogelijke effecten ervan voor de maatschappij?

7 augustus 2013

Derde industriële revolutie?

Volgens velen zal de de opmars van de 3D-printer voor een enorme omwenteling in ons bestaan zorgen, zoals bijvoorbeeld eerder de drukpers en het internet dat deden. Het gerenommeerde Britse tijdschrift The Economist voorspelt zelfs een derde industriële revolutie.

Hoe groot het effect van het wereldwijd steeds massaler in gebruik nemen van 3D-printers zal zijn blijft natuurlijk koffiedik kijken, maar dat het voor flink wat verandering zal zorgen lijkt vrijwel zeker. Want stel je voor: dankzij een 3D-printer hoef je je straks geen zorgen meer te maken als je plastic bordjes op een feestje op zijn: je print gewoon wat nieuwe, bijvoorbeeld gebaseerd op een 3D-scan van een bord uit je bestaande bordenset. Qua kwaliteit en uiterlijk hoeven 3D-kopieën niet eens onder te doen voor het origineel, zoals onderstaand Engelstalig Youtube-filmpje laat zien.

http://www.youtube.com/watch?v=8aghzpO_UZE

En daar hoeft het niet bij te blijven: afhankelijk van je budget en verkrijgbare (digitale) bouwmodellen, kun je met 3D-printers werkelijk onbeperkt producten de wereld inslingeren. Van tafels, reserve-onderdelen en grachtenpanden tot bijvoorbeeld chocoladeharten, geweren en medische implantaten. 3D printers worden daarom ook wel ‘fabbers’ genoemd, afgeleid van het Engelse woord fabricator.

Productie van goederen

Kortom, in plaats van bestaande materialen te snijden, gieten, lassen of boren, bouw je met een 3D-printer een product gewoon van de grond af op. Dit zou wel eens flinke gevolgen kunnen hebben voor de productie en verkoop van goederen, inclusief voor waar de productie van deze goederen plaats zal gaan vinden. Zo voorziet The Economist dat de productie van goederen als textiel – die nu vooral in ontwikkelingslanden plaatsvindt – dankzij de 3D-printer op termijn (weer) naar fabrieken in het westen verplaatst zou kunnen worden, waar meer technische kennis aanwezig is.

Vliegtuigonderdelen worden steeds vaker gemaakt met 3D-printers.

 Fly For Fun, Flickr

Als we dan nog fabriekshallen kennen natuurlijk; in tegenstelling tot veel industriële machines zijn 3D-printers immers relatief gemakkelijk verplaatsbaar en kunnen ze overal wel neergezet worden. Ook zouden grote productiebedrijven massaal failliet kunnen gaan als handige ZZP-ers of particulieren massaal producten gaan uitprinten.

Toch lijkt dit wel mee te gaan vallen: Adviesbureau McKinsey denkt dat in de meeste industriële takken bestaande productiemethoden tot minstens 2025 leidend blijven. Die zijn namelijk nog altijd sneller en goedkoper dan 3D-printers, waarvoor ook niet alle materialen geschikt zijn. Volgens het economisch bureau van de ABN Bank werden er vorig jaar in de groeimarkt van 3D-printers dan ook slechts 15.000 industriële 3D-printsystemen aangeschaft. Wat productievaardigheden betreft, moet de 3D-printer het vooral van haar precisie en flexibele output hebben.

Vaarwel winkel, hallo (eigen) ‘printshop’?

Een ander verhaal wordt het dan ook als het om het ‘customized goods’ gaat: op maat gemaakte consumptiegoederen, zoals schoenen of sieraden. Bedrijfjes gespecialiseerd in populaire printprocessen of producten op dit gebied zouden wel eens als paddenstoelen uit de grond kunnen schieten, menen experts.

Dit omdat ze door relatief dure printers met een hoge productiecapaciteit producten kunnen aanbieden van een kwaliteit en prijs waarvoor we het als consument met onze huis-, tuin-en keuken 3D-printers niet kunnen doen. Daarentegen kan wel precies en zeer snel de schoen of armband geleverd worden die we voor ogen hadden, op basis van een gedownload computermodel, bijvoorbeeld.

Volgens econoom David Kemps – die eerder in discussiecafé De Balie over dit onderwerp sprak – zou 3D-printen verder voor meer flexibiliteit in de dienstensector kunnen zorgen: “stel, je klusjesman heeft een bepaalde tang of onderdeel nodig. Nu moet hij dan later terugkomen, maar in de nabije toekomst duikt hij wellicht zijn busje in, selecteert het desbetreffende bouwplaatje op de computer en print hem dan gelijk even uit.” Als we dat tegen die tijd tenminste niet zelf doen, natuurlijk.

Kleine, relatief gemakkelijk te maken huishoudelijke producten als reparatie-onderdelen, knoflookpersen en telefoonaccessoires gaan we namelijk misschien al wel snel thuis printen. Vorige week liet onderzoek van de Michigan Technological University zien dat Amerikaanse gezinnen daardoor zo’n $2000 per jaar kunnen besparen. Best een geduchte concurrent voor gevestigde bedrijven op dit gebied dus.

Afvalberg?

Maar wacht even, als we straks gewoon alles thuis of elders lekker snel driedimensionaal kunnen gaan printen krijgen we dan geen enorme afvalberg? Niet per se, meent de Stichting Natuur & Milieu, die zich momenteel samen met onderzoekers van de Vrije Universiteit over deze vraag buigt.

Ook speelgoed zou makkelijker te repareren zijn dankzij 3D-geprinte onderdelen.

 Flickr

Als er minder (milieuonvriendelijke) grondstoffen nodig zijn dan bij traditionele manieren van productie, zou 3D-productie best gunstig voor het milieu kunnen zijn. Mits de artikelen langdurig kunnen meegaan en geen wegwerpartikel worden natuurlijk. Door de precieze productiemethode kan 3D-printen bovendien afval besparen.

Ook zou het uitprinten van onderdelen ertoe kunnen leiden dat we kapotte apparaten als waterkokers minder snel wegdoen, omdat we ze zelf kunnen repareren. En wat zijn de effecten op onze transportbewegingen, moeten we straks nog “naar de winkel voor nieuwe tuinstoelen of printen we ze gewoon thuis uit?” Dit zijn vragen waar de onderzoekers zich over buigen. Kortom, 3D-printen zou ook best gunstig voor het milieu kunnen zijn, al blijft het risico van verhoogde afvalbergen en andere nadelige effecten aanwezig.

Wapenbedrijf Defense Distributed zette onlangs een gratis stl.bestand van bovenstaand pistool op internet.

 Flickr

Thuis pistooltjes printen

Sinds een blauwdruk voor een 3D-pistool dat in de VS op internet was gezet en in korte tijd maar liefst 100.000 keer gedownload werd, is daarnaast ook de vraag gerezen wat de gevolgen van 3D-printen zijn voor onze veiligheid. En niet voor niets, want hoewel ook 3D-geprinte wapens bij de Nederlandse wet gewoon verboden zijn, wordt het wel veel gemakkelijker om als gewone burger aan een wapen te komen en die bijvoorbeeld in de huiselijke sfeer te gaan gebruiken.

Bovendien kunnen 3D geprinte wapens die hoofdzakelijk uit plastic onderdelen bestaan niet opgepikt worden door bestaande metaaldetectors – zoals televisieomroep BNN onlangs onthulde – wat verdere veiligheidsrisico’s met zich meebrengt.

Maffia

De ‘democratisering’ van de productie van (illegale) goederen die 3D-printen met zich meebrengt zou ten slotte ook wel eens flinke gevolgen kunnen hebben voor de georganiseerde misdaad. Naast wapens kunnen we straks hoogstwaarschijnlijk ook zelf drugs gaan printen, waardoor de vraag naar deze illegale producten wel eens pijlsnel kunnen gaan zakken. Aan de andere kant zouden grote dealers kunnen gaan investeren in goede en dure printers om te voorkomen dat ze overbodig worden. En een drugsproducerende of wapensproducerende 3D-printer zou wel eens stukken makkelijker op te doeken zijn bij een dreigende politie-inval dan, een hennepkwekerij.

Al met al lijkt voor de 3D-printer te gelden wat voor de meeste nieuwe technologieën geldt: het gebruik en de regelgeving daaromtrent bepalen uiteindelijk in grote mate hoe nuttig of hoe desastreus de effecten kunnen zijn.

ReactiesReageer