Drijvende kerncentrale voor afgelegen gebieden

Op het eerste gezicht lijkt het een gewoon schip, zoals vele anderen. Maar de ‘Akademik Lomonosov’ is een echte kerncentrale, die met het opwekken van zeventig megawatt een stad van twintigduizend inwoners van elektriciteit kan voorzien.

“Het grote voordeel is dat ontoegankelijke gebieden op deze manier toch elektriciteit krijgen. Het gaat om plekken waar het bijvoorbeeld vrijwel onmogelijk is om kerncentrales te bouwen, omdat het bijzonder lastig is de onderdelen voor een centrale aan te voeren. Ik vind het daarom een slimme oplossing om die gebieden toch van elektriciteit te voorzien. Ook is het een voordeel dat de reactor gebouwd wordt onder betere omstandigheden. Op een werf heb je minder last van variërende weersomstandigheden dan in de open lucht op het vaste land”, zegt Jan Leen Kloosterman van het Reactor Instituut Delft van de TU Delft. Op verzoek van Kennislink neemt hij de Akademik Lomonosov onder de loep.

Duikboot als kerncentrale

Al tientallen jaren zijn er plannen voor dit soort drijvende kerncentrales – onder meer door het bedrijf Westinghouse begin jaren zeventig – maar nog nooit werd er daadwerkelijk een gebouwd. Onlangs presenteerde het Franse bedrijf DCNS een nog innovatiever plan: de duikboot Flexblue met een kerncentrale. Een drijvende kerncentrale wordt aantrekkelijker door de stijgende prijzen van olie, kolen en gas. Daarnaast geeft Rusland aan dat een aantal afgelegen gebieden niet verder kan groeien door de beperkte elektriciteitsvoorziening.

Nucleaire energie op schepen is niet helemaal nieuw. Momenteel bestaan al atoomijsbrekers en –onderzeeërs. “Zij maken gebruik van kernenergie bij de voortstuwing. Op de Akademik Lomonosov wordt het alleen gebruikt voor de opwekking van elektriciteit. Dat is eigenlijk eenvoudiger, omdat dan continu wordt geleverd. Bij duikboten en ijsbrekers is namelijk ook piekvermogen nodig, bijvoorbeeld om dikke ijsschotsen te breken.”

Ook de personeelskosten zullen heel hoog zijn. Aan boord zijn straks 69 mensen nodig om de centrale draaiende te houden. “Dat is per eenheid vermogen een factor 2 hoger dan in een kerncentrale op land. Daardoor werkt het schip met hogere personeelskosten.”

In 2016 wordt de 144 meter lange en 30 meter brede centrale in Viljoetsjinsk in gebruik genomen. Ook andere landen toonden al interesse. “Ik denk dat een drijvende kerncentrale ook elders goed toepasbaar is. Bijvoorbeeld in landen met veel eilanden, zoals Indonesië, die op deze manier toch van elektriciteit worden voorzien.”