Naar de content

Dit hoef je niet te slikken

Springlevend: voedingssupplementen

Andy Zuidema voor NEMO Kennislink

In webshops tik je ze zo op de kop: supplementen tegen veroudering. Weggegooid geld? Wel zolang de werking niet bewezen is, vindt redacteur Mariska van Sprundel.

20 maart 2024

In principe heb ik niks tegen supplementen. Ik slik vitamine D in de wintermaanden, als de zon zich weinig laat zien, om een tekort te voorkomen. Ik neem ook vitamine B12, wat vereist is als je plantaardig eet. En ijzer, omdat mijn ijzerwaarde de neiging heeft snel te zakken. Dit alles slik ik op advies van een arts en diëtist. In het geval van (dreigende) tekorten zijn de voordelen van deze supplementen voor de gezondheid bewezen.

Maar supplementen tegen veroudering? Helpen die je aan meer gezonde levensjaren? Ze zijn te koop in menig webshop. Ik heb het over zogenaamde NAD+-boosters. ‘Bescherming tegen cellulaire veroudering’ staat er op het potje. Dertig capsules voor zestig euro.

Muizen leven langer

Wil je ingrijpen in de veroudering, dan is NAD+ een interessante kandidaat. Deze stof speelt een rol bij de cellulaire stofwisseling in alle weefsels van je lichaam. Je kan het zo gek niet bedenken of NAD+ is erbij betrokken. Hoe ouder muizen worden, hoe minder ze ervan hebben. Geef je bejaarde muizen echter een NAD+-booster, dan herstellen de NAD+-niveaus zich en gaan de door veroudering ontspoorde processen weer beter draaien. De suikerhuishouding in lever en alvleesklier verbetert, net als het immuunsysteem, de werking van het hart en de motoriek. En ja, de diertjes blijven ook langer leven.

Hoe fitter mensen zijn, hoe meer het NAD+ op peil blijft

— Riekelt Houtkooper

Zelf slikt hij ze niet en veel onderzoekers uit het veld gebruiken het ook niet, weet Riekelt Houtkooper, die aan het Amsterdam UMC onderzoek doet naar stofwisseling en veroudering. “Er is geen overtuigend bewijs dat NAD+-boosters bij mensen een effect hebben.”

Fitte mensen

In tegenstelling tot medicijnen, waar je een recept voor moet krijgen, zijn voedingssupplementen voor iedereen binnen handbereik via de drogist of webshops. Zo ook NAD+-boosters. De bekendste ‘boosters’ zijn nicotinamide mononucleotide (NMN) en nicotinamide riboside (NR), stoffen die in het lichaam worden omgezet naar NAD+. Houtkooper: “NAD slikken als intacte stof heeft geen zin, dat komt je cellen niet in.”

Er lopen klinische trials naar NMN en NR, maar daar komt vooralsnog niet zoveel uit, volgens Houtkooper, die een Europees consortium leidt over NAD+. Niks zo spectaculair als bij de muizen in ieder geval, al gaat het in trials vaak om relatief gezonde mensen die slechts een korte periode supplementen krijgen. “Waarschijnlijk kunnen lichamelijk beperkte ouderen, bij wie het NAD+-niveau tot een dieptepunt is gezakt, op den duur het meeste voordeel halen uit supplementen.”

Dat gezegd hebbende, zijn eigen onderzoek liet recent zien dat de concentratie NAD+ in de spieren van oude mensen laag is ten opzichte van jonge mensen. Net als bij de muizen zakt de concentratie naarmate de leeftijd oploopt. “Je ziet wel: hoe fitter mensen zijn, hoe meer het NAD+ op peil blijft. Bij ouderen die tienduizend stappen zetten per dag was de concentratie maar iets verlaagd ten opzichte van jonge mensen.”

Lichaamsbeweging

Aha. De zoveelste aanwijzing dat lichaamsbeweging een krachtig instrument is om gezond ouder te worden. Ik ga ervan uit dat er niks mis is met mijn NAD+-waarde, ik ben tenslotte nog geen veertig en beweeg meer dan genoeg, maar zou het beter kunnen? Zou ik mijn waarde kunnen opkrikken en mijn biologische veroudering kunnen afremmen door toch die capsules te slikken? “We hebben geen data”, zegt Houtkooper, “maar ik denk dat je niks aan supplementen hebt als je NAD-niveau op orde is.”

Mijn eindoordeel is dat ik geen zestig euro per maand over heb voor een supplement waarvan niet vaststaat of het wat doet, laat staan in 65-minners. Was ik dertig jaar ouder geweest en heel rijk, dan had ik er wellicht anders over gedacht. Al hoop ik op mijn pensioenleeftijd nog steeds zo actief te zijn dat mijn NAD+-waarde niet onderdoet voor die van een dertiger.