Als tiener die opgegroeid is in overwegend wit Friesland was ik nogal onwetend over racisme, erken ik met schaamte. Witte privileges zijn diepgeworteld in onze samenleving, maar daar kun je als onderzoeker wel iets tegen doen.
In Friesland wonen relatief minder mensen met een andere dan witte huidskleur dan in de rest van Nederland. Hierdoor ben ik dan ook opgegroeid in een omgeving waar ik niet of nauwelijks geconfronteerd werd met mensen met een andere huidskleur.
In mijn wereld na de middelbare school was dan ook iedereen gelijk en slavernij en daaruit voortvloeiend racisme iets uit het verleden. Mijn tiener-ignorance of onwetendheid, erken ik enigszins met schaamte. Onderwijs draagt mijns inziens bij aan dit eenzijdige beeld als het gaat om geschiedenis (in ieder geval in de tijd dat ik het heb genoten). We vertellen onze kinderen waar we trots op zijn en wat we willen dat ze leren en laten de moreel verwerpelijke dingen veelal achterwege. Iedereen zou het boek 1984 van George Orwell moeten lezen omdat het nog steeds zo ontzettend actueel is en beschrijft hoe onwetendheid macht geeft aan leiders om een samenleving meer en meer te polariseren voor eigen politiek gewin (denk aan Brexit). Ignorance is Strength!
Onwetendheid
Witte privileges zijn zo diepgeworteld in de samenleving dat je niet per se actief bewust ervan bent wanneer het gaat om bijvoorbeeld een PhD-positie (of andere baan). Je gelooft vanuit je eigen onwetendheid dat iedereen oprecht gelijke kansen heeft. Je gaat uit van je eigen kwalificaties wanneer je solliciteert op een functie zonder je te beseffen dat iemand met een andere etniciteit veelal een veel sterker CV moet hebben om überhaupt met jou te kunnen concurreren. Deze (on)bewuste racial bias, benadeelt mensen met een andere huidskleur nog iedere dag. Een fantastische documentaire op Netflix genaamd ‘13th’ illustreert hoe extreem en verweven dit probleem is in de huidige Amerikaanse samenleving en is absoluut een aanrader.
Onbewuste associaties met betrekking tot ras zijn zo verweven in onze samenleving en kunnen ons gedrag dus direct of indirect beïnvloeden (zoals wie we aannemen voor de betreffende PhD-positie). Bewustwording hiervan is denk ik essentieel om het probleem te erkennen en verandering echt in gang te zetten. Project Implicit is een fantastisch project opgezet door onderzoekers Tony Greenwald, Brian Nosek en Mahzarin Banaji.
Dit project is geïnteresseerd in gedachten en gevoelens die buiten onze controle en bewustzijn liggen. Om een idee te krijgen van je eigen onbewuste racial bias raad ik je aan deze test van de universiteit van Harvard te doen
Onze eigen onwetendheid en onbewuste vooroordelen erkennen is dus een begin! Met nieuwsgierigheid en empathie luisteren naar mensen die anders lijken of anders denken dan jijzelf is een volgende stap. Door onze eigen bewuste of onbewuste vooroordelen met betrekking tot ras te bevragen, moeten we onszelf blijven onderwijzen in het andere perspectief. Dus in plaats van ons te laten leiden door uit onwetendheid voortvloeiende vooroordelen en angst, laat openheid en nieuwsgierigheid het voortouw nemen!
