Maar liefst 75 procent van de jongeren laat zijn paspoort scannen om naar een evenement te kunnen gaan. Dat blijkt uit de voorlopige resultaten van een groot onderzoek naar privacy, waarbij je een interactief spel speelt. Het werd bekendgemaakt op de Europese dag van de privacy.
Eindelijk treedt je favoriete zanger op in je woonplaats. Naar dat concert kijk je al maanden reikhalzend uit, maar voordat je naar binnen mag wil de portier eerst even je paspoort scannen. Sta je dat toe? Of laat je het optreden aan je voorbij gaan? Dit soort dilemma’s rond het delen van persoonlijke gegevens krijg je voorgeschoteld in de game ‘Jouw buurt, jouw data’. Uit de voorlopige resultaten blijkt dat 75 procent van de jongeren dan hun paspoort laat scannen.
Slimme stad
Wetenschappers van onder meer de Erasmus Universiteit ontwikkelden ‘Jouw buurt, jouw data’ om na te gaan of en hoe mensen hun persoonlijke gegevens delen met anderen. “De overheid en bedrijven gebruiken onze gegevens op allerlei plekken. Voor onze veiligheid worden camera’s geïnstalleerd, met een pasje kan je afval in een container op straat stoppen en scanners aan lantarenpalen worden gebruikt om files aan te pakken. Maar weten mensen dat er gegevens van ze worden gebruikt en willen ze dat wel? Dat onderzoeken we”, zegt Emiel Rijshouwer van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het spel is ontwikkeld door het Centre for Bold Cities in een samenwerking tussen de Universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam.
Bovendien ontdekken de wetenschappers op deze manier wat mensen al weten van de ‘slimme stad’. Er zijn twee tests in het spel, waarbij deelnemers aangeven waar ze datapunten herkennen op een plein en in een park. Dit zijn bijvoorbeeld camera’s, incheckpaaltjes voor het openbaar vervoer en een bodycam op het vest van een agent. Uit de voorlopige resultaten blijkt dat slechts vijftien procent van de gamers meer dan 15 van de in totaal 20 datapunten herkent. Heel databewust zijn we dus nog niet, concluderen de wetenschappers.
Stadswandelingen
De onderzoekers kozen bewust voor een online game om na te gaan hoe mensen met persoonlijke gegevens omgaan. “Je kan het deelnemers ook vragen natuurlijk, maar uit onderzoek blijkt dat het gedrag in de praktijk vaak anders is dan wat mensen aangeven te doen. Iemand zegt bijvoorbeeld nooit persoonlijke gegevens te delen met anderen, maar doet dat wel degelijk als hij of zij er een specifieke kortingscode voor krijgt. Het is mogelijk om het gedrag van mensen te onderzoeken door stadswandelingen met ze te maken. Maar dat kost veel tijd en gaat om kleine groepen. In een game bestuderen we het gedrag en bereiken we veel mensen.”
Tot nog toe speelden 1500 mensen de game, die in het kader van het Weekend van de Wetenschap werd gemaakt. Rijshouwer hoopt dat er nog veel meer deelnemers bij komen. “We willen graag ouderen en jongeren met elkaar vergelijken. Of het verschil tussen stads- en dorpsbewoners onderzoeken. Kijken zij anders naar privacy? Met name ouderen en mensen buiten de stad zijn nog ondervertegenwoordigd. We gaan ook nog follow-up-onderzoek doen, waarbij we gamers met hun keuzes confronteren om beter te begrijpen welke keuzes ze maken. Dan krijgen de cijfers meer betekenis. Want het is nog niet duidelijk of mensen wel bereid zijn om hun persoonlijke gegevens te delen in de publieke ruimte. Doen ze dat omdat het ze niet interesseert of omdat ze niet goed weten dat ze hun data delen? Dat hopen we uit te vinden.”