Maandenlang is de bitcoin al in het nieuws. Na een flinke waardestijging is de prijs weer terug bij af, de belangrijkste handelsplaats – Mt. Gox – stortte in, de mysterieuze bedenker dook op én verdween weer. Hoe staan de digitale valuta’s er inmiddels voor?
Volgens De Nederlandse Bank (DNB) lijkt het onwaarschijnlijk dat digitale valuta’s zoals de bitcoin op korte termijn een rol gaan spelen als betaalmiddel. Ze schrijven in een vorige week uitgebrachte verklaring dat de valuta’s niet in staat zijn de belangrijkste functies van geld te vervullen: ruilmiddel, oppotmiddel en rekeneenheid.
Betalen met bitcoins kan op verschillende plekken. In Rotterdam staat er zelfs een huis te koop dat met bitcoins afgerekend kan worden.
Targaryen, Wikimedia CommonsZouden we prijzen bijvoorbeeld gaan noteren in bitcoins in plaats van euro’s dan zou de waarde van dag tot dag sterk kunnen wisselen, aldus de centrale bank. Men wijst op de prijsontwikkeling van de munt aan het einde van 2013. In november was de waarde van de munt nog minder dan 200 euro, begin december was dat meer dan 800 euro. Een paar dagen later halveerde de koers na kritische uitlatingen van de Chinese centrale bank over de digitale valuta.
Daarnaast wijst DNB op veiligheidsproblemen met partijen die bitcoins beheren en verhandelen en het gebrek aan een depositogarantiestelsel dat voor andere valuta’s zoals de euro wel bestaat. Bovendien zou het gebruikersgemak van bitcoins en verwante valuta’s niet optimaal zijn.
De ineenstorting van Mt. Gox
DNB doelt met de veiligheidsproblemen waarschijnlijk op de ondergang van de grootste handelsplaats voor de bitcoin: Mt. Gox. De in 2010 opgerichte beurs verzorgde op haar hoogtepunt zo’n 70 procent van alle bitcointransacties.
In februari van dit jaar ging het echter mis. Toen aan het licht kwam dat er zo’n 850.000 bitcoins (ruim vijf procent van het totale aantal bitcoins in omloop!) waren verdwenen ging de website op zwart. Met het faillissement aangevraagd is momenteel nog steeds niet duidelijk hoe Mt. Gox zoveel geld kon verliezen, maar diefstal of fraude is waarschijnlijk.
Het tumult rond de bitcoin had zijn weerslag op de waarde. Piekte hij in december 2013 nog op op ruim 800 euro, inmiddels bungelt de koers iets boven de 300 euro. Toch kan een langetermijninvesteerder nog steeds in zijn handen wrijven. Wie een jaar geleden investeerde in de bitcoin heeft die waarde in het afgelopen jaar ruim drie keer over de kop zien gaan.
In opkomst
Het is een gok, investeren in de bitcoin, gezien de sterke waardefluctuaties die de munt heeft laten zien. En dat is ook precies de reden voor het negatieve advies van de DNB. Maar de bitcoin is de wereld nog niet uit. Het veiligheidsprotocol waarop de munt gefundeerd is en dat ervoor zorgt dat iedere bitcoin maar één keer wordt uitgegeven, staat nog steeds.
Sterker nog, het fenomeen digitale valuta lijkt in opkomst te zijn. Naast de bitcoin zijn er nu naar schatting zo’n 200 alternatieve valuta’s in omloop. De meeste daarvan vertegenwoordigen overigens een klein deel van de waarde die alle bitcoins bij elkaar hebben (op het moment van schrijven zijn alle bitcoins bij elkaar ruim vier miljard euro waard).
Er verschijnen daarnaast nieuwe partijen die willen inspringen op de populariteit van digitaal geld. Bijvoorbeeld door manieren te zoeken voor een veilige opslag, om een debacle zoals bij Mt. Gox te voorkomen. Een van de bedrijfjes is het Nederlandse Coinqy. “Bij Mt. Gox ging het mis doordat het een veilige technische en organisatorische infrastructuur miste. Er zijn daar over lange tijd bitcoins ‘verdwenen’. Door een gebrek aan controle kwam dat pas veel te laat aan het licht”, zegt Andrew Wolters, een van de oprichters van het bedrijf.
Ziet er mooi uit, zulke fysieke bitcoins. Ze zijn echter waardeloos; een echte Bitcoin is niets meer dan een paar bits op je computer, die dan wel weer duizenden euro’s kunnen opleveren.
Antanacoins, FlickrVanaf deze maand wil het bedrijf van Wolters bitcoins gaan beheren voor klanten, en ze zeggen dat honderd procent veilig te kunnen doen. Niet alleen de klant heeft een wachtwoord, maar ook Coinqy én een derde partij, zoals een notaris, die door de klant wordt vertrouwd. “Twee van deze drie sleutels zijn nodig om toegang te krijgen tot het tegoed”, zegt Wolters. “Zo kan de klant altijd betalen. Normaal gesproken met zijn eigen sleutel en onze sleutel en anders met die van de notaris. Daarbij kunnen wij als bedrijf niets met enkel de sleutel die we zelf hebben.”
Ook werkt Coinqy aan een juridisch vangnet. De tegoeden staan niet op naam van het bedrijf zelf, maar op die van een aparte stichting, die zelf geen activiteiten onderneemt. Zo wordt het risico voor de klant bij een mogelijk faillissement van het bedrijf geminimaliseerd. Verder kijkt men of de tegoeden verzekerd kunnen worden. Wolters: “We proberen met al deze maatregelen een vergunning voor betaaldienstverlener van DNB te bemachtigen.”
Experiment
Ondanks de tegenwind die de bitcoin de afgelopen maanden heeft gehad wordt er vrolijk mee door gehandeld. En men is op zoek naar oplossingen voor de problemen die DNB aanstipt.
Mark van Cuijk, een van de medewerkers van Coinqy, heeft er vertrouwen in: “Bitcoin blijft voorlopig wel een experiment. Maar dan wel een experiment dat volgens mij gaat slagen. Als rekeneenheid is het nu nog niet geschikt, maar uiteindelijk kan een digitale munt in het algemeen dat wel zijn. We zien vooral kansen voor de bitcoin als internationale munt, waarmee betaalt kan worden zonder tussenkomst van een bank.”
Ondanks dat de DNB zich negatief heeft uitgelaten over de bitcoin als vervanger van geld, denkt van Van Cuijk dat ze niet volledig ‘tegen’ het concept van een digitale munt zijn. “We willen graag tegen ze zeggen: sta deze ontwikkeling vooral niet in de weg. Dit kan een opmaat zijn naar iets dat wel werkt. De veiligheid en gebruikersvriendelijkheid zijn namelijk te verbeteren.”