Naar de content

De onvoorspelbaarheid van gasbevingen en politiek

Wat jullie wilden weten over de aardbevingen in Groningen

Pixabay, CC0 (TheDigitalArtist)

Wat zou er gebeurd zijn als de gasbevingen in Den Haag hadden plaatsgevonden? Mijn antwoord op die vraag sluit deze week een serie af over de aardbevingen in Groningen gebaseerd op lezersvragen. Er bleek meer te vragen dan ik kon beantwoorden, maar hopelijk is er toch meer duidelijk geworden.

22 juni 2018

“Wat wilt u weten over de aardbevingen in Groningen?”, vroeg ik begin februari in het openingsartikel van een nieuwe verhalenserie. Of ik reacties zou krijgen, wist ik niet zeker, maar anders had ik zelf nog wel wat ideeën. Die bleek ik op de plank te kunnen laten liggen. U had meer vragen dan ik in de serie heb kunnen beantwoorden.

Bijvullen met CO2 of stikstof

Gaat het helpen als de gaswinning wordt teruggeschroefd? Hoe snel heeft dat effect? Waarom vullen we de gasvelden niet bij met CO2 of stikstof, om de aardbevingen tegen te gaan? Hoe zit het met de bodemdaling die, naast de aardbevingen, óók door de gaswinning veroorzaakt wordt? Waarom werd de trillingsmeting in ons dorp onlangs niet meegenomen bij de sterkteberekening van de aardbeving, terwijl het hier toch behoorlijk schudde? Hoe groot zou de schade zijn als dergelijke aardbevingen elders in Nederland zouden optreden?

Ik wist het vaak zelf ook niet, maar ik las, belde en mailde – met het KNMI, met TNO, met Deltares en met universiteiten. Tips over wie ik het beste kon bellen kreeg ik van Lucia van Geuns, energie-adviseur bij het HCSS (The Hague Centre for Strategic Studies), en van Ronald van Balen en Johan ten Veen van de Geologische Dienst van TNO. Zo kwam ik een heel eind – de verhalen waar het toe leidde staan onder dit artikel nog een keer op een rijtje.

CDA-minister Maxime Verhagen zat in de regering toen de productie fors omhoog ging, en toch stelt nu het CDA daar vragen over.

 European Peolple's party, via Wikimedai Commons, CC BY 2.0

Niet beantwoord

Toch moest ik ook vragen laten liggen. Waarom stelt het CDA nu opeens Kamervragen over de enorme hoeveelheid gas die in 2013 gewonnen is, terwijl het Maxime Verhagen was die de deals daarover maakte? Hoe kan het dat de verneukeratieve details van de prachtige plannen altijd ondergesneeuwd raken? Waarom vallen wij net buiten het gebied dat recht heeft op compensatie?

Dat zijn vragen die meer op het terrein van de politiek dan van de aardwetenschappen liggen. Ik heb er heus een mening over, maar uiteindelijk die is niet meer waard dan de mening van een willekeurige voorbijganger. Daar heb ik dus geen verhalen voor NEMO Kennislink over geschreven. (Wel ben ik in maart weer gaan stemmen.)

Terug naar nul

Intussen kostte de hele onderneming meer tijd dan ik voorzien had, zodat tijdens het schrijven de politieke situatie veranderde. Een paar weken na mijn stuk Gaswinning moet omlaag naar twaalf miljard kuub, maar effect is onzeker, besloot minister Wiebes dat de gaswinning terug moest naar nul. De effecten daarvan (óók onzeker) had ik overigens al in het stuk meegenomen – en voorlopig lijkt de serie nog wel een tijdje actueel te blijven.

Als-dan-scenario’s

Wat heb ik er zelf van opgestoken? Best veel, eigenlijk. De wetenschap is flink opgeschoten de afgelopen jaren, als het om kennis over de ondergrond van Groningen gaat. Veel van wat er is voorgevallen kan met de nieuwste modellen en inzichten goed verklaard worden. Maar voorspellen wat er in de toekomst gaat gebeuren blijft lastig, meestal zelfs onmogelijk.

Toekomstverwachtingen worden dan ook uitgedrukt in kansen, mogelijkheden en als-dan-scenario’s, en zijn omgeven met grote onzekerheden. En dat is weliswaar onontkoombaar, maar ook behoorlijk vervelend, vooral als je in het gebied woont waar de aardbevingen plaatsvinden.

Om die reden kan ik zelfs begrip opbrengen voor eigenlijk de enige negatieve reactie die ik (via Twitter) op de hele onderneming kreeg:

“Die goedbetaalde onderzoekers komen tot niks, en nu moeten wij ook nog hun onderzoeksvragen gaan bedenken?
Bekijk het maar.
Tot ziens onder mijn trekker.”

ReactiesReageer
Serie: Aardbevingen in Groningen
Huidige publicatie