De levens van jongeren tussen Ghana en Nederland

Hoe zien de levens van jongeren met Ghanese roots in Nederland eruit? Wat is hun band met dit land, en hoe belangrijk zijn de reizen naar Ghana voor hen? Daar wil ik graag achter komen met mijn onderzoek!

15 mei 2019

Tegenwoordig komen veel jongeren in aanraking met verschillende landen. Simpelweg omdat er snelle en goedkope mogelijkheden zijn om te reizen. Kun je het je voorstellen dat mensen vroeger grote afstanden liepen of een boottocht maakten van maanden voordat ze aankwamen op hun plek van bestemming? Best een gek idee hè?! Nu ben je binnen één dag aan de andere kant van de wereld met het vliegtuig.

Ook heb je misschien wel gemerkt hoe makkelijk het is om contact te houden met mensen die in andere landen wonen met behulp van internet en bellen. Deze communicatiemiddelen bieden migranten (en hun kinderen) de kans om verbonden te blijven met het land waar zijzelf of hun ouders geboren zijn. Ze spreken bijvoorbeeld dagelijks familieleden die zijn achtergebleven en bezoeken hen. In mijn onderzoek richt ik me specifiek op de connecties die Nederlands-Ghanese jongeren hebben met Ghana.

Internationaal familieleven

De meeste jongeren in mijn onderzoek groeien op in families die verspreid wonen over verschillende landen. Zelf leven zij in Nederland maar hebben veel familieleden in Ghana en vaak ook nog in andere landen, zoals Engeland. Zo komt het voor dat een ouder, zus of broer in het buitenland woont. Zulke gezinssituaties zijn niet altijd een keuze maar kunnen ook het gevolg zijn van een streng migratiebeleid. Hierdoor is het moeilijk om gezinsleden met elkaar te herenigen. Ondanks de grote fysieke afstand blijven familieleden toch betrokken in elkaars leven.

Hoewel onder andere Whatsapp en social media een belangrijke rol hierin spelen, geven ze vaak de voorkeur aan face-to-face communicatie. Het is een belangrijke manier om relaties te onderhouden. Veel families reizen dan ook regelmatig heen en weer tussen Nederland en Ghana, meestal in de vakanties. Dit vergt veel voorbereiding: ouders nemen vaak allerlei cadeautjes mee voor familie en vrienden of spullen voor hun huis in Ghana.

Vliegveld in Ghana
Gladys Akom Ankobrey voor NEMO Kennislink

Jeugdmobiliteit

Jongeren reizen niet alleen met hun familie samen maar maken ook in hun eentje of met vrienden tripjes naar Ghana. Bijvoorbeeld voor stage, werk of feestjes, en verhuizen soms zelfs naar Ghana. Ondanks deze realiteit, wordt er vaak gesteld dat kinderen van migranten alleen maar oog hebben voor het land waarin ze wonen (Nederland). Ze zouden hierdoor de band verliezen met hun ‘land van herkomst’.

Om deze reden richten de meeste studies zich op hun ouders, ook wel de eerste generatie genoemd. Misschien heb je weleens degelijke termen als ‘tweede’ of ‘derde generatie’ voorbij horen komen of word je zelf zo gelabeld. Met deze termen bedoelen ze de kinderen en kleinkinderen van de ‘eerste generatie’. In tegenstelling tot deze eerste groep, zijn zij in Nederland geboren.

Bezoekje aan de rechtenfaculteit van de Universiteit van Ghana met onderzoekdeelnemers. — Bezoekje aan de rechtenfaculteit van de Universiteit van Ghana met onderzoeksdeelnemers.
Gladys Akom Ankobrey voor NEMO Kennislink

Maar hoe label je eigenlijk iemand die in Nederland is geboren, als kind naar Ghana is verhuisd en vervolgens weer terugkeert naar Nederland als tiener? Dit is een voorbeeld van de ervaring van één van mijn onderzoeksdeelnemers met internationale mobiliteit. Zij heeft de basisschool in Ghana afgemaakt en is daar naar een kostschool gegaan. Nadat zij haar middelbare school had afgerond besloot zij om verder te studeren in Nederland. Valt zij onder de eerste of tweede generatie? Of onder geen van beiden? Lastig hè? Degelijke voorbeelden worden veelal over het hoofd gezien als groepen ingedeeld worden in ‘generaties’.

Waarom dit onderzoek?

Mijn collega’s en ik willen laten zien hoe divers en complex de mobiliteitservaringen zijn van jongeren met een Ghanese achtergrond in Nederland, België, Duitsland en Ghana. Over het algemeen is er weinig bekend over de reizen die jongeren maken en hun verhuizingen naar een ander land. Toch nemen veel leraren en beleidsmakers aan dat mobiliteit slecht is voor hun educatie. Als studenten onder hun niveau presteren wordt dat bijvoorbeeld gelinkt aan hun migratieachtergrond. Het feit dat jongeren thuis geen Nederlands spreken met hun ouders kan hierbij als een probleem worden gezien.

Ons doel is niet om de obstakels waar studenten tegen aan lopen te ontkennen. Wij vinden het vooral belangrijk om de heersende ideeën over mobiliteit te bevragen. Jongeren die veel heen en weer reizen en opgroeien in een internationale omgeving doen vaardigheden en kennis op die waardevol zijn voor hen. Zo leren zij tijdens hun reizen meer over hun cultureel erfgoed, familiegeschiedenis en de Ghanese samenleving in het algemeen. Deze ervaringen dienen voor sommigen als een inspiratiebron en versterken hun gevoel van trots op de eigen achtergrond. Wat voor rol speelt dit in hun schoolervaringen en de keuzes die ze maken na school? Om hierachter te komen zoomen we in op de verhalen van de jongeren zelf.  

Verhalen verzamelen

Mijn onderzoek speelt zich af in Den Haag, een stad waar na Amsterdam de meeste Nederlandse Ghanezen wonen. Ik voer veel gesprekken met jongeren over hun reizen van en naar Ghana, relaties met familie en vrienden, school en toekomstplannen. Daarnaast breng ik tijd door met deelnemers in hun dagelijks leven. Mijn onderzoeksterrein beperkt zich niet tot Den Haag: ik trek namelijk ook met hen op tijdens hun tripjes in Ghana.

Tot slot heb ik als onderdeel van mijn onderzoek activiteiten georganiseerd zoals filmworkshops. Op deze manier konden deelnemers hun verhalen op creatieve manieren uiten. Ik kijk er naar uit om jullie de komende tijd via mijn blog kennis te laten maken met de ervaringen van deze jongeren en een idee te geven van mijn leven als onderzoeker!

Reageer