De grootste mysteries van het universum

De wetenschappelijke vooruitgang lijkt de afgelopen eeuwen niet te stuiten. We hebben voormalig levensbedreigende ziektes uitgeroeid, zijn wereldwijd met elkaar verbonden via het internet en we smeden zelfs plannen om een kolonie op Mars te stichten. Je zou kunnen zeggen dat wetenschappers de wereld vrij goed kennen en er bijna altijd in slagen om deze naar hun hand te zetten. Toch is er nog zoveel wat we niet weten.

We mogen heel blij zijn met de vooruitgang van de wetenschap tot nu toe, maar we moeten ook niet vergeten dat we heel veel nog niet weten. Dat is de stelling die Daniel Whiteson en Jorge Cham ertoe aanzette om het boek ‘We hebben geen idee?!’ te schrijven. In dit boek behandelen de hoogleraar natuurkunde en de schrijver van ‘PhD-comics’ op een toegankelijke en grappige manier de zestien grootste mysteries in ons universum.

Vijf procent

De vragen die we als mensheid nog moeten beantwoorden zijn niet mis. Alle materie die wij kennen, van de planeten, sterren en kometen tot aan de bomen, lama’s en jij zelf, vormt slecht vijf procent van het universum. Waar is de rest het heelal van gemaakt? Wat is de ruimte eigenlijk? Bestaan er meerdere dimensies? Kunnen we ooit ander leven vinden? We weten het niet. Of beter gezegd: we weten het nóg niet. En helaas geeft ook dit boek geen antwoorden, maar je leert wel veel over de manier waarop wetenschappers de vragen proberen te beantwoorden.

Cham en Whiteson behandelen moeilijke onderwerpen zoals de relativiteitstheorie en antimaterie, maar bouwen het verhaal goed op. Door de beeldende vergelijkingen krijg je stukje bij beetje meer inzicht in de natuurkunde die ons heelal beschrijft. Lama’s die in stukjes worden geknipt, cavia’s met grote zaklampen, alles trekken ze uit de kast om de wetenschap achter de vragen te verduidelijken. Nooit eerder had ik me voorgesteld dat de zwaartekracht eigenlijk verdunt over meerdere dimensies, net zoals een scheet verdunt als je hem midden in een doolhof laat. Na het lezen van dit boek lijkt het heel normaal.

Grappige illustraties

In hun enthousiasme treden de auteurs hier en daar te veel in detail, waardoor je soms de draad kwijtraakt. Maar gelukkig blikken ze vaak genoeg terug en vatten ze samen wat je tot dan toe hebt gelezen. Zo kun je de draad makkelijk weer oppakken. En de illustraties maken het boek nog duidelijker. Cham is vooral bekend van de internetstrip ‘PhD-comics’, waar hij het leven van promovendi portretteert. In dit boek tekent hij in dezelfde stijl, maar dan vooral om dingen uit te leggen en om (slechte) grappen te maken. Sommige grappen komen beter tot uiting in de originele Engelse versie – sommige dingen kun je nou eenmaal niet zo goed vertalen.