Bloedtest voor longkanker

Met behulp van een bloedtest kan longkanker ontdekt worden nog voordat er symptomen van de ziekte aanwezig zijn. In sommige gevallen betekent dit dat de diagnose een jaar naar voren schuift. Detectie in zo’n vroeg stadium maakt de kans op genezing vele malen groter. De bloedtest voor longkanker werd ontwikkeld door wetenschappers van het Fred Hutchinson Cancer Research Center in Amerika. Binnen 5 jaar hopen zij de test ook daadwerkelijk op de markt te hebben.

16 september 2008

Bloedtesten worden bij verschillende ziekten gebruikt om een diagnose te kunnen stellen. De HIV test is hiervan een goed voorbeeld. Iemand die geïnfecteerd is met het HIV virus maakt antistoffen aan om de indringer onschadelijk te maken. Deze antistoffen bevinden zich in het bloed en zijn over het algemeen niet (of in veel lagere concentraties) aanwezig bij gezonde mensen. De bloedtest ‘meet’ de hoeveelheid antistoffen in het bloed en aan de hand daarvan kan bepaald worden of iemand wel of niet HIV positief is.

Diagnose jaar naar voren

Ook tumorcellen maken bepaalde signaalstoffen aan. In dit geval gaat het om eiwitten, waar ons afweersysteem op reageert. “De antistoffen die daarbij geproduceerd worden, zijn niet voldoende om de tumorcellen te doden. Maar met een goede bloedtest kunnen antistoffen de kankercellen verraden, waardoor een vroege detectie van de ziekte mogelijk is”, aldus Samir Hanash van het Fred Hutchinson Cancer Research Center in Amerika. Samen met zijn collega’s ontwikkelde hij een bloedtest die de diagnose van longkanker ongeveer een jaar naar voren schuift.

In het onderzoek werden 85 rokers met longkanker (controlegroep) vergeleken met 85 niet zieke rokers (testgroep). Bij 51% van de rokers uit de testgroep die later longkanker kregen, werd al in een vroeg stadium een verhoogde concentratie antistoffen gedetecteerd. 18% van de rokers kreeg een vals positieve uitslag. De bloedtest is dus nog niet optimaal, maar het is een goede eerste stap.

Uit eerder onderzoek kwamen de eiwitten annexin 1, 14-3-3 theta en LAMR1 naar voren als goede markers voor het opsporen van longkanker. De onderzoekers testten hoe gevoelig en specifiek deze markers zijn en of ze daadwerkelijk gebruikt kunnen worden in een bloedtest. Daartoe bekeken zij het bloed van 85 rokers met longkanker (controlegroep) en 85 niet zieke rokers (testgroep). De drie markers hadden samen een gevoeligheid van 51%. Dit wil zeggen dat antistoffen tegen alledrie de eiwitten bij iets meer dan de helft van de personen uit de testgroep, die later longkanker kregen, voorkwamen.

Bloedtest versus CT-scan

In 18% van de gevallen was de uitslag van de bloedtest vals positief. Bij één vijfde van de testgroep werd de ‘juiste’ combinatie antistoffen aangetroffen, terwijl deze mensen toch geen longkanker kregen. Hanash: “Omdat we maar drie markers hebben gebruikt, ben ik erg tevreden over het resultaat. Met een paar eiwitten meer kunnen we en bloedtest maken met een goede gevoeligheid en specificiteit. Deze resultaten zijn slechts een goede eerste stap. Over ongeveer 5 jaar zou er pas een echt goede bloedtest voor longkanker op de markt kunnen komen.”

Tegenwoordig wordt de diagnose longkanker gesteld met behulp van een CT-scan. De onderzoekers verwachten dat hun bloedtest een vroegere diagnose mogelijk maakt. Waarschijnlijk vindt de test al aanwijzingen voor longkanker als er op de CT-scan nog niks te zien is.

En dat is nodig, want een vroege detectie van longkanker maakt de kans op genezing vele malen groter. In het vervolgonderzoek willen de wetenschappers hun bloedtest vergelijken met de huidige diagnose waarbij een CT-scan wordt gebruikt. Ze verwachten dat de test al duidelijke aanwijzingen voor longkanker kan vinden, als er op de CT-scan nog niets te zien is. Mocht de bloedtest voor longkanker succesvol blijken dan willen de onderzoekers ook testen ontwikkelen voor andere vormen van kanker, zoals darmkanker en borstkanker.