Een bioloog op Borneo

Deze zomer vloog ik naar Maleisisch Borneo om mijn salamanderonderzoek in de spotlights te zetten! In augustus vond namelijk het allergrootste herpetologie-congres ter wereld plaats: The World Congress of Herpetology (WCH, editie 2024). Herpetologie is het vakgebied dat zich richt op de studie van reptielen en amfibieën. Dit jaar kwamen meer dan anderhalf duizend (!) experts samen – een waanzinnig gezicht.

Salamanders als buitenbeentjes

Het was al geen geheim, maar tijdens dit vijfdaagse congres werd het me nog duidelijker: salamanders vormen de buitenbeentjes binnen de herpetofauna. Om de een of andere reden lijken ze gewoon wat minder populair! De meeste lezingen, posters, en boeken op het congres gingen over hagedissen, slangen, kleurrijke kikkers en krokodillen. (Water)salamanders en de nog zeldzamere wormsalamanders – een fascinerende maar relatief onbekende groep amfibieën – waren in mindere mate vertegenwoordigd.

Blijvend in het thema van 'buitenbeentjes': ooit was herpetologie voornamelijk een mannendomein, en vrouwelijke herpetologen waren zeldzaam. Dat geldt natuurlijk ook voor de wetenschap in het algemeen. En de paar vrouwen die vroeger wetenschapper waren, kregen relatief weinig erkenning voor hun werk. Maar gelukkig is dat aan het veranderen: het congres bracht de rol van vrouwen in de herpetologie, vroeger én nu, onder de aandacht. Het is altijd bijzonder om als jonge vrouw deel uit te maken van deze groeiende beweging. De organisatoren benadrukten vooral het belang van gelijke kansen voor iedereen die een passie voor (herpetologisch) onderzoek heeft!

NewtCap = no cap

Zowel ik als mijn begeleider, Dr. Ben Wielstra, gaven een lezing. Ben vertelde over ons onderzoek naar het raadselachtige DNA van kamsalamanders, terwijl ik een nieuwe ‘genetische tool’ introduceerde die ons team heeft doorontwikkeld. Deze tool, genaamd 'NewtCap,' maakt het mogelijk om DNA van meer dan honderd soorten salamanders uit te lezen – iets wat nog niet eerder was getest of mogelijk werd geacht. De ‘Cap’ staat voor ‘Capture’ (opvangen), en ‘Newt’ betekent watersalamander. De tool heeft potentie om veel nieuwe inzichten te vergaren over salamanders. No cap!

Het meisje in de jungle 

Naast het congres vond ik natuurlijk ook een goed moment om - tussen het harde werken door - rond te reizen door het prachtige Borneo. Er komen geen salamanders voor op het eiland, maar dat weerhield me er niet van om naar andere dieren te speuren. Ik vind ontzettend veel dieren interessant, namelijk - niet alleen amfibieën! Tja: je kan het meisje misschien wel uit de jungle halen, maar je kan nooit de jungle helemaal uit het meisje halen, zullen we maar zeggen. De reis leverde allerlei bijzondere ontmoetingen op (zie enkele foto’s hieronder).

Stay tuned voor meer nieuws over onze salamander studies!