Steeds meer mensen worden gevaccineerd en daarmee komen er ook steeds meer vragen. Hoe zit het nu met die vaccins? Wat kan er wel en wat kan er niet? NEMO Kennislink stelde vijf vragen aan immunoloog en vaccinoloog Cécile van Els.
1. Moet je nuchter zijn om het vaccin te ontvangen? ↑
“Strikt genomen is er geen regel of richtlijn die zegt dat je nuchter moet zijn tijdens of na de vaccinatie. Er zijn wel onderzoeken die aantonen dat je afweersysteem minder goed werkt als je veel alcohol hebt geconsumeerd. Met de vaccinatie wil je een goede immuunrespons opbouwen en daarvoor wil je dat het afweersysteem in optimale conditie is. Eén of twee biertjes zullen de immuunrespons niet in gevaar brengen, maar gun het je lichaam om een goede respons op te bouwen. Ik zou zeggen, geen alcohol en anders rustig aan!”
2. Is het mogelijk om te veel of te weinig van het vaccin te krijgen? ↑
“De dosis van het vaccin is tijdens de ontwikkelfase met zorg uitgezocht. In de toekomst willen we graag toewerken naar gepersonaliseerde doses: iemand waarvan het immuunsysteem zwak reageert, krijgt dan een hogere dosis. Op dit moment is de dosis zo gekozen dat de meeste mensen er goed op reageren. Tijdens het vaccineren zelf, kan een verkeerde dosis eigenlijk alleen voorkomen door een menselijke fout. Het personeel wordt echter enorm goed getraind, er zijn heel strikte protocollen. De apotheker heeft de verschillende doses al over de spuiten verdeeld en degene die de vaccinatie zet, controleert ook nog een keer of de dosis klopt.”
3. Kan je zelf kiezen welk vaccin je wil ontvangen? ↑
“Nee, je kan niet zelf kiezen. Ik zou eerlijk gezegd ook niet weten waarom je voor het een of het ander zou kiezen. Een veelgehoorde vraag is: werken de verschillende vaccins wel even goed? In het begin wordt daar een oordeel over geveld, vlak nadat de studies hun eerste resultaten openbaar maken. Dit zijn allemaal nog maar beginkoersen. Nu de vaccins in gebruik zijn genomen, begin je al te zien dat die effectiviteitsgegevens van de verschillende coronavaccins veel dichter naar elkaar toe kruipen. Bovendien werken ze allemaal vrijwel 100% tegen ernstige corona.”
4. Merk je zelf wanneer je beschermd wordt door het vaccin? ↑
“Nee, je merkt niet vanaf welk moment je beschermd bent. Het kan wel zijn dat je merkt dat je lichaam ergens op reageert. Op het moment dat je gevaccineerd wordt, krijgt je immuunsysteem een flinke por. Dit kan ervoor zorgen dat je wat hoofdpijn krijgt of dat je je wat koortsig voelt. Ook kan de arm wat opzwellen en rood worden. Dit is een normale immuunrespons, maar je merkt niets van de immuuncellen die zich gaan delen en antistoffen gaan aanmaken. Wel zou gemeten kunnen worden dat je vanaf de eerste prik al bezig bent met het opbouwen van immuniteit, en twee weken na de tweede prik voldoende beschermd bent tegen infectie.”
5. Mag je na de vaccinatie meteen weer terug naar normaal? ↑
“Dat hangt ervan af op welk moment van de pandemie je gevaccineerd wordt. Als je nu gevaccineerd wordt, denk je misschien: ja, ik kan weer gaan knuffelen. We weten echter nog niet zeker of iemand corona via jou kan doorgeven aan een ander. Jij bent zelf dan wel gevaccineerd, maar je zou nog een wandelende deurknop kunnen zijn voor kwetsbare bevolkingsgroepen. Op het moment dat meer mensen eigen immuniteit hebben kunnen opbouwen door vaccinatie, krijg je het effect dat de hele groep immuniteit heeft. Pas dan ontstaat er een soort dijk van immuniteit tegen het virus, en wordt het steeds lastiger voor het virus om van de ene persoon op de ander over te springen. We moeten dus nog even wachten, maar uiteindelijk kunnen we weer gaan knuffelen buiten onze bubbel.”