"Zijn celkweekmodellen een slim alternatief voor proefdieren om chemische stoffen te testen?"
Wie: Sibel Bahtiri
Wat: Toxicologie
Waar: Universiteit Leiden
Studie: Bachelor Biomedical Sciences aan Maastricht University, Master Drug Innovation aan Universiteit Utrecht
Promotie gaat over: Geneesmiddelen, maar ook chemische stoffen in voeding of in de natuur hebben soms ongewenste gezondheidseffecten. Om dit te onderzoeken worden helaas nog vaak proefdieren gebruikt. Daarom onderzoek ik of menselijke celkweekmodellen een mogelijk alternatief zijn voor proefdieren. Deze geavanceerde modellen bestaan, onder andere, uit levercellen afkomstig van donoren en complexe mini ‘nieren’, gekweekt vanuit stamcellen.
Ik koos dit vakgebied omdat: Ik het erg belangrijk vind dat we het gebruik van proefdieren zo veel mogelijk minimaliseren, en ook graag wil dat mensen gezond oud worden, zonder onnodige blootstelling aan giftige stoffen. Ik doe onderzoek naar de biologie van de mens op molecuulniveau, en draag ook nog eens bij aan een ethische en duurzame wereld.
Geboren: Venray, op 1 maart 1999
Leukste aan wetenschapper zijn: Bezig zijn met je eigen onderzoeksproject brengt veel vrijheid met zich mee. Wanneer je komt met nieuwe ideeën, heb je de vrijheid om deze zelf uit te proberen en zien of het werkt.
Meest bijzondere moment als wetenschapper: Ik ben nog in de vroege beginfase van mijn promotietraject, dus het meest bijzondere moment voor mij is nu mijn onderzoeksstage tijdens mijn Master in het buitenland. Ik was hiervoor naar Portugal. Buiten het labwerk merkte ik veel culturele verschillen, maar onderzoek doen en de ambitie om hiermee de wereld een beetje te verbeteren is overal vergelijkbaar.
Moeilijkste aan wetenschapper zijn: Wanneer je wekenlang hard aan het werk bent op het lab (af en toe zelfs in weekenden!), en je experiment zomaar door een klein foutje mislukt. Op zo’n moment voelt het alsof al het harde werk en de tijd die je erin hebt gestopt voor niets zijn geweest.
Hobby’s: Ik hockey al sinds ik jong ben, en sport daarnaast graag in de vorm van hardlopen of fitness. Tijdens corona heb ik ook andere, creatieve, hobby’s opgepakt zoals gitaar spelen en haken.
Wat hoop je met bloggen voor Faces of Science te bereiken: Ik wil mijn enthousiasme voor mijn onderzoek graag delen met een breder publiek. Het is superbelangrijk dat we de jongere generatie weten te motiveren om bij te dragen aan wetenschappelijk onderzoek, vooral nu. Belangrijk daarbij is dat we iedereen weten aan te spreken door middel van een inclusief beeld van de onderzoekswereld. Daar zet ik me, als vrouw met een migratieachtergrond, graag voor in.
Wie is je grote voorbeeld?: Het is lastig om één echt groot voorbeeld te noemen, maar ik heb erg veel respect voor Nobelprijswinnares Katalin Karikó. Zij is bekend door haar werk aan mRNA-technologie en COVID-19 vaccins. Wat mij inspireert is dat ze een lastig carrièrepad bewandelde, en toch uiteindelijk de erkenning kreeg voor haar werk. Bij de universiteit waar ze eigenlijk professor zou worden, moest ze stoppen door gebrek aan financiering voor haar onderzoeksideeën. Desondanks zette ze haar onderzoek door, maar werden haar manuscripten afgewezen door de ‘'grote’' wetenschappelijke bladen. Gelukkig is haar fantastische werk toch beloond met de prestigieuze Nobelprijs.
Wat wilde je worden toen je 7 was: Minister-president! Volgens mij dacht ik toen dat dit de beste manier was om de wereld te verbeteren.
En toen je 17 was: Ik wilde graag geneeskunde, biomedische wetenschappen, of farmacie studeren.
Leukste reactie op je onderzoek: Telkens als ik het met mijn vader over mijn onderzoek heb, blijft hij verwonderd over hoe we ‘mini-orgaantjes’ vanuit stamcellen kunnen kweken op het lab.
Ik en de media: Stuk van Universiteit Leiden