Waar worden de Noord-Koreaanse raketten van betaald?

Noord-Korea is namelijk een van de armste landen ter wereld. Door slecht bestuur lijdt de bevolking honger en is de gezondheidszorg slecht. Noord-Koreanen zijn vanwege ondervoeding gemiddeld een paar centimeter kleiner dan Zuid-Koreanen. Buitenlandse hulp wordt vaak geweigerd, uit angst voor spionage. Het regime in Pyongyang was ook erg bezorgd over de gevolgen van COVID-19 en besloot de grenzen van het land hermetisch af te sluiten, waardoor handel nog moeilijker werd.

Criminele activiteiten

Hoe kan het dan dat Noord-Korea geld heeft om hun uitgebreide wapenprogramma’s te financieren? Het ontwerpen, bouwen en lanceren van raketten is erg duur.

Een groot deel van het antwoord is criminele activiteiten. In de afgelopen jaren heeft Noord-Korea zich gespecialiseerd in het verdienen van geld door allerlei activiteiten die eigenlijk verboden zijn: het hacken van computersystemen, het smokkelen van drugs, en het verkopen van hun wapensystemen en technologie.

Een groot deel van de wereld wil Noord-Korea juist verder isoleren en deze geldstromen afkappen. Sinds 2006 zijn bijvoorbeeld de meeste vormen van wapenhandel met Noord-Korea verboden. Het regime van Kim Jong-un wordt ook zoveel mogelijk geweerd uit het internationale financiële systeem en mag geen luxegoederen importeren. En toch blijven deze activiteiten gebeuren, blijkt uit jaarlijkse rapporten van de Panel of Experts, een commissie van de Verenigde Naties die het succes (of eigenlijk het falen) van het sanctieprogramma beoordeeld.

Het is goed te begrijpen waarom het Noord-Koreaanse regime deze activiteiten onderneemt; want de kernwapens verzekeren het voortbestaan van de Kim-dynastie. Een logische vervolgvraag is waarom andere landen blijven handelen met Noord-Korea, ondanks de vele sancties en scherpe veroordelingen. Dit is een stuk moeilijker te begrijpen.

Banden tussen Afrikaanse landen en Noord-Korea

Over deze vraag buig ik mij in mijn onderzoek aan de Universiteit Leiden. Ik focus mij specifiek op landen in Afrika en waarom zij Noord-Korea blijven steunen met wapendeals en andere vormen van samenwerking. Volgens de Verenigde Naties zijn er sterke banden tussen verschillende Afrikaanse landen en Noord-Korea, maar er is nooit echt onderzocht waarom dit het geval was.

In mijn onderzoek identificeer ik een aantal redenen. Zo heeft Noord-Korea vroeger, in de vorige eeuw, Afrikaanse landen gesteund in hun strijd voor onafhankelijkheid. Die historische steun is niet vergeten. In enkele gevallen leidde die steun tot een afhankelijkheidsrelatie: Afrikaanse legers met verouderd wapenmateriaal hebben Noord-Koreaanse expertise nodig voor het repareren van kapotte onderdelen. Tot slot is er weinig aandacht voor Noord-Korea in Afrika, waardoor Noord-Koreaanse bedrijven en diplomaten relatief makkelijk de regels kunnen breken.

Het blijkt heel moeilijk om het sanctieregime van de Verenigde Naties toe te passen. Hierdoor blijft er geld naar Pyongyang stromen, waardoor er weer nieuwe raketten de lucht in kunnen vliegen. Het gevaar is dus voorlopig nog niet geweken.