Naar de content
Faces of Science
Faces of Science

Hoe een tijdreizende Romein opduikt in Japanse badhuizen

Waarom je Thermae Romae Novae op Netflix moet kijken

Eiga.com Fair use via Wikipedia

Op Netflix vind je sinds enkele maanden de serie Thermae Romae Novae. De historica in mij verwachtte er niet veel van, maar in dit blog leg ik je uit waarom deze serie uiteindelijk zeker het kijken waard is!

24 augustus 2022

Een Japanse animeserie over Romeinse badhuizen waarin een Romein tijdreist tussen het Italië van de tweede eeuw na Christus en het moderne Japan. Verbaast keek ik naar de trailer van de serie die Netflix mij aanraadde. Als iemand die onderzoek doet naar de Grieks-Romeinse wereld ben ik altijd benieuwd naar nieuwe films, series en boeken over de oudheid. Helaas kan ik mijn innerlijke ‘kritische historicus’ niet uitzetten en zeur ik regelmatige hardop over wat er allemaal niet klopt. Nogal sceptisch begon ik dan ook aan deze voor mij nieuwe serie.

Badhuisarchitect Lucius in de Netflixserie Thermae Romae Novae

Badhuisarchitect Lucius

Lucius Quintus Modestus is een Romeinse architect in het oude Rome, net als zijn vader en grootvader ontwerpt hij thermae – ons moderne woord thermen komt van het Latijnse woord thermae. Lucius zit regelmatig met zijn handen in het haar als hij zonder inspiratie voor een ontwerp zit. Vaak besluit hij dan te badderen. Steeds wanneer hij (per ongeluk) kopje onder gaat, komt hij niet boven in het Romeinse bad, maar komt hij terecht in een bad in Japan. Daar bewondert hij de architectuur, het eten en de manieren waarop mensen zich wassen. Als Lucius dan weer in de Romeinse tijd terugkomt, en op de een of andere manier gebeurt dat altijd, past hij wat hij in Japan leerde toe in zijn ontwerpen. Hij moet hierbij creatief te werk gaan om de moderne snufjes uit te voeren met wat hij in het oude Rome tot zijn beschikking heeft. Deze Japanse aanpassingen vallen in de smaak bij de Romeinen en maken Lucius tot een beroemd badhuisarchitect.

De serie is een beetje absurd en niet echt historisch correct, in de zin van: Romeinen konden niet tijdreizen en de Japanse vernieuwingen van Lucius bestonden niet in het Romeinse Rijk. Denk: ‘elektrische’ massagestoelen, glijbanen en gekoelde fruitmelkdrankjes. Toch geeft de serie goed de sfeer van een Romeins badhuis weer. (Alhoewel er vast details zijn die niet kloppen, kijk bijvoorbeeld deze Youtubers over details zoals de wapenuitrusting en het Latijn.) De serie geeft een inkijkje in het dagelijks leven van veel Romeinen, niet alleen van de elite, en laat zien hoe het badhuis een belangrijk onderdeel van het Romeinse leven was. Romeinen ging niet alleen naar het badhuis om zich te wassen, maar gingen er ook heen voor ontspanning, lichamelijke verzorging zoals massages en voor het sociale aspect met sport en spel. Deze verschillende aspecten van de badhuiscultuur komen aan bod in de serie, je ziet een grote variatie aan badhuizen met omkleedruimtes, warme en koude baden en de strigiles waarmee de Romeinen het vuil van hun huid schraapten.

Twee strigiles, met deze schrapers haalden de oude Romeinen vuil van hun huid. Bijvoorbeeld door zich eerst met olie in te smeren en dit er vervolgens af te schrapen.

Rijksmuseum van Oudheden, Leiden CC0

Een Japanse serie

De Netflixserie komt voort uit een Japanse mangaserie getiteld Thermae Romae. De belevenissen van Lucius zijn al jarenlang een groot succes, de manga won vele prijzen, er is in Japan al eerder een animeserie gemaakt en zelfs twee live-action films. Iedere Netflixaflevering eindigt met Mari Yamazaki, de maker van de manga en Netflixserie, die een bezoek brengt aan een traditioneel Japans badhuis, bijvoorbeeld de verschillende soorten onsen – Japanse badhuizen met geiserwater. Mari laat zien hoe ze uit verschillende elementen van deze badcultuur inspiratie haalde voor de belevenissen van Lucius. Aan het eind van elke stukje maakt ze een tekening van Lucius die de plek die ze net heeft bezocht interpreteert. In deze stukjes leer je dus meer over de Japanse badcultuur.

Iedere keer als Lucius in het moderne Japan belandt is hij flink onder de indruk van de Japanse badcultuur. Het is allemaal véél beter en mooier dan wat de Romeinen bedenken, daarom past hij het dan ook maar al te graag toe in het oude Rome. Regelmatig uit Lucius zijn bewondering voor de Japanners als hij iets nieuws krijgt voorgeschoteld. Zo is Lucius erg onder de indruk van een televisie, maar denkt hij dat het een aquarium is. Hij bouwt deze vernieuwing vervolgens maar wat graag voor het privébad van de keizer. De informatieve eindes van iedere aflevering laten vervolgens die eeuwenoude Japanse badcultuur zien waar Lucius zich zo over verwonderde.

Een Romeinse of Japanse serie?

Lucius is ontworpen voor een Japans publiek en ik denk dat de serie eigenlijk veel meer over Japanse badcultuur gaat dan over de Romeinse. De bijzonderheden, eigenheid en trots van de Japanse badcultuur wordt door Romeinse ogen getoond. Door op deze manier naar de serie te kijken, maakt het eigenlijk helemaal niet meer uit of het historisch correct is of niet. Het is interessant dat juist de Romeinse wereld is gekozen om de Japanse te laten zien en dit maakt de serie alleen maar leuker om te bekijken. Kortom, dompel je ook onder in zowel de Romeinse thermae en Japanse onsen en verwonder je net als Lucius over verschillende badculturen.

ReactiesReageer